منشأ بوی بد فاضلاب

بارزترین بوی فاضلاب مانده یا عفونی، بوی سولفید هیدروژن است که به وسیله احیاء سولفات به سولفیت توسط میکروارگانیسم های بی هوازی به مشام می رسد .فاضلاب های صنعتی ممکن است دارای ترکیبات بودار بوده و یا ترکیبات بوداری را تولید کنند که در طی فرآیند تصفیه تولید می شوند.
بو مهمترین عامل نگرانی مردم در هنگام ایجاد تصفیه خانه فاضلاب است. در خلال چند سال اخیر، کنترل بو یکی از ملاحظات اصلی است که می بایست در طراحی تصفیه خانه، بهره برداری از فاضلابروها، تصفیه خانه ها و تأسیسات دفع آن با توجه به بازتاب پذیرش این گونه تأسیسات، مدنظر قرار گیرد در بسیاری از مناطق پروژه ها به دلیل نگرانی های بالقوه ناشی از بو پذیرفته نشده اند. با توجه به اهمیت بو در مدیریت فاضلاب مقتضی است تا آثار ناشی از بو، چگونگی شناسایی و ردیابی، تشخیص و اندازی گیری آن بررسی گردد.
 

اهمیت بو

اهمیت بو در غلظت های پایین در درجه اول مربوط به ایجاد تنش روانی در انسان است و نه درآسیب بدنی که به او می رسد. بوهای زننده باعث کم اشتهایی، مصرف کمتر آب، اختلال در تنفس، تهوع و استفراغ و همچنین آشفتگی ذهنی می شوند.
در موارد بسیار شدید، این بوها منجر به کاهش روابط فردی و اجتماعی، اختلال در روابط انسانی، مانعی برای سرمایه گذاری و در نهایت کاهش سطح اقتصادی- اجتماعی و رشد می گردند. همچنین پاره ای ترکیبات بودار در غلظت های مشخص مانند هیدروژن سولفید سمی اند. این شکلات می تواند منجر به سقوط ارزش فروش و اجاره املاک، درآمدهای مالیاتی و بالطبع تجارت منطقه نیز بشود.

تشخیص و ردیابی بو بد فاضلاب

ترکیبات بد بویی که باعث تنش روانی در انسان می شوند توسط حس بویایی مشخص می گردند که هنوز بشر به طور کامل قادر به شناخت نحوه عملکرد و مکانیسم آن نیست. از سال 0781تا به امروز، بیش از 01نظریه برای تشریح حس بویایی ارائه شده است.
یکی از مشکلات بر سر راه ارائه نظریه ای کلی و جامع، عدم وجود توجیهی در دلیل اختلاف بوی ترکیباتی با ساختار مشابه و بالعکس یعنی ترکیباتی با ساختاری متفاوت ولی با بوی مشابه بوده است. امروژه به نظر می رسد که توافقی همگانی در این نکته وجود دارد که بوی هر مولکول احتمالا به کل آن مولکول ربط دارد.

پس از گذشت سال های زیاد، کوشش های فراوانی صورت پذیرفت تا بتوان بوها را به روشی اصولی طبقه بندی نمود. تمام ترکیباتی که بوهای زننده دارند ممکن است در فاضلاب شهری موجود بوده یا بعداا به وجود آیند که این امر بستگی به شرایط محلی نوع فاضلاب دارد.

توصیف بو و اندازه گیری آن

چهار عامل را می توان از ویژگی های عمده هر نوع بو دانست.

شدت، نوع، خوشایندی و قابلیت تشخیص شامل این موارد می باشند.

قابلیت تشخیص بو تنها عاملی است که در ارتقاء قوانین و مقررات بوهای زننده فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرد.
بو را می توان با روش های حسی و غلظت های خاص آن را با روش های ابزاری اندازه گیری نمود. برخی کارشناسان معتقدند که در شرایط دقیقا کنترل شده، سنجش حس بویایی توسط انسان نتایج معنی دار و قابل اعتمادی را در اختیار پژوهشگران می گذارد.
از این رو اغلب برای اندازه گیری بوهای متصاعد شده از تأسیسات تصفیه فاضلاب از روش حسی استفاده می کند. دستگاه قرائت مستقیم سولفید هیدروژن در تشخیص غلظت های پایین ppb 1از ابداعات مهم در این زمینه به حساب می آید.