شناورسازي ازعمليات واحدي است كه براي جداسازي ذرات جامد يا مايع از يك فاز مايع به كارمي رود .مواد قابل شناوري (به طور عمده روغن هاي غير امولسيوني و مواد آلي ) معمولاً در طراحي تجهيزات تصفيه مقدماتي در صنعت نسبت به مواد قابل ته نشيني از اهميت بيشتري برخوردار مي باشند. بدين منظور در بيشتر پالايشگاه ها ، واحدهاي شيميايي و ساير كارگاه هاي صنعتي از تجهيزات جداسازي آب ـ روغن به جاي تانك هاي ته نشيني اوليه استفاده مي شود .
مزيت اصلي شناورسازي بر ته نشيني اين است كه با اين روش ذراتي را كه بسيار كوچك و يا سبك اند و به آرامي ته نشين مي شوند را مي توان به طور كامل تر و در زمان كوتاهتر حذف كرد. به محض شناور شدن ذرات در سطح ، مي توان آنها را از طريق كف روبي جمع آوري كرد. در ادامه روش هاي مختلف شناورسازي با تأكيد بر روش DAFمورد بررسي قرار مي گيرند .
سيستم هاي روغن ـ آب
قبل از آنكه سيستم و يا دستگاهي جهت جداسازي روغن از آب يا پساب انتخاب شود لازم است تا نوع پساب روغني كه بايد مورد تصفيه قرار گيرد مشخص شود.
در اين قسمت كلمه روغن در شكل كلي به فاز غير آبي اطلاق و آب به فاز مايع اطلاق مي شود.بعد از مدت زمان كافي تماس بين آب و روغن ، روغن با حضور در فاز آبي به صورت هاي مختلف مي تواند سبب آلودگي آب شود .اين اشكال مختلف روغن عبارتند از : روغن آزاد، روغن به شكل امولسيون ، روغن محلول ، امولسيون هاي پايدار شيميايي و ذرات معلق احاطه شده توسط روغن .
روغن آزاد
هنگاميكه مخلوطي از آب و روغن براي مدت زمان كوتاهي به صورت ساكن قرار گيرد، در صورتيكه دانسيته روغن كمتر از آب باشد، روغن به صورت لايه اي در سطح فاز آبي شكل مي گيرد. لايه اي كه بر روي سطح فاز مايع جمع مي شود داراي خصوصيت فيزيكي و شيميايي منبع آن (روغن) مي باشد.مگر اينكه در اثر تغيير و يا واكنش مواد شيميايي موجود در فاز آبي و محيط اطراف به اين شكل درآمده باشند. اين تغييرات و يا واكنش ها ممكن است به دليل يكي و يا تمامي مكانيزم هاي زير باشد :

تبخيرتركيبات فرار، اكسيداسيون اتمسفريك و فعاليت ميكروب ها . عمده ترين توانايي سيستم CPIدر حذف روغن آزاد مي باشد .
روغن پراكنده ( امولسيون)
گاهي بخاطر شدت اختلاط، قطرات روغن در فاز آبي پراكنده مي شوند كه اين مسئله ارتباط با ميزان حجم آن و ساير فاكتورها دارد. اندازه ذرات روغن پراكنده در امولسيون بسيار مهم مي باشد.با توجه به شدت اختلاط ممكن است پراكندگي اوليه يا ثانويه در فاز مايع صورت گيرد.
پراكندگي اوليه به دليل وجود قطرات ماكروسكپي روغن كه قطر آنها بين 1000-10000 oAمي باشد شكل مي گيرد. اين قطرات را مي توان با استفاده از حرارت و يا استفاده از مواد شيميايي ناپايدار نمود و با تبديل آنها به قطعات بزرگتر و ايجاد سكون به مدت حدود 24ساعت ، اقدام به جداسازي نمود. پراكندگي اوليه مي تواند به علت استفاده از پمپ هاي ديافراگمي و همچنين پمپ هاي سانتريفوژ با سرعت كم شكل گيرد.
پراكندگي ازنوع دوم ( ثانويه) به دليل وجود قطرات ميكروسكوپي روغن با قطر بين 50 -600 oAشكل مي گيرد. اين نوع پراكندگي با ايجاد شرايط سكون به مدت طولاني و يا حتي استفاده از حرارت از بين نرفته و پايدار باقي مي ماند. توربولانس و اغتشاشات شديد جريان سبب شكل گيري اين نوع پركندگي مي شود .
امولسيون هاي پايدار شيميايي
حضور سورفاكتانت ها جهت تشكيل امولسيون هاي پايدار شيميايي مناسب مي باشد . اين ذرات داراي اندازه مشابه با پراكندگي ذرات از نوع اول و دوم مي باشد. در اين قسمت ذرات داراي پايداري بيشتري نسبت به حالت هاي قبل هستند . زيرا حضور تركيب سوم در فاز روغن و يا فاز آبي سبب اين افزايش پايداري مي شود. اين عامل و تركيب سوم تحت عنوان سورفاكتانت (عامل فعال سطحي يا دترجنت، صابون و امولسيون كننده ها) مي باشد. غلظت ناچيزي از اين مواد مي توانند روغن را به شكل امولسيون هاي پايدار در آوردند .

 روغن محلول
مطالعات مختلف نشان داده است كه با حضور مواد آلي محلول ) (DOMدر فاز آبي ، ميزان حلاليت روغن افزايش مي يابد مخصوصاً ذراتي كه بخش عمده آنها هيدروكربن هاي آليفاتيك باشند. قطرات محلول روغن معمولاً كوچكتر از 0/5ميكرون هستند.
ذرات معلق احاطه شده توسط روغن
جامدات معلق موجود در فاز آبي ممكن است بوسيله روغن احاطه شوند. اين ذرات داراي منابع، دانسيته و اندازه هاي مختلفي هستند. اين ذرات مي توانند ذرات رس، سيليس ، فلزات سنگين و غيره باشند.

برای مطالعه‌ی ادامه مطلب و دانلود متن این مقاله در قالب pdf دانلود کنید.